Nieuws
Koeien na 4 jaar weiden weer naar binnen
Op 1 april 2019 openden Maurice en Ankie van Erp hun staldeuren om hun koeien voor het eerst in 21 jaar weer te laten weiden. Ze zagen het toen als een uitdaging. Het lijkt er voorlopig op dat de koeien vanaf 2023 weer binnen blijven. Voerefficiëntie en arbeid zijn de belangrijkste redenen voor deze keuze.
Controle en efficiëntie
Maurice heeft graag controle op de veestapel en het rantsoen van de melkkoeien. Hiermee weet hij scherp te voeren zowel op krachtvoerverbruik (<20 kg/100 kg melk) als op eiwitniveau (<150g/kg droge stof). Het weiden van de koeien maakt dit niet eenvoudig. Door de wisselende samenstelling en de opname van vers gras opname is het moeilijker om scherp op de norm te voeren. Dit gaat soms ten kostte van de melkproductie en de efficiëntie. Van Erp zijn doelstelling was om het gras juist beter te benutten door het toepassen van weidegang en daardoor meer vers gras in de koeien te krijgen. “Helaas viel het verwachte resultaat tegen. De efficiëntie ging juist omlaag,’’ merkt Maurice op.
Arbeid beperkende factor
Het weiden van de koeien vraagt extra arbeid. Niet alleen het weiden zelf, maar ook het afrasteren en de koeien naar buiten en binnen doen brengt extra werk met zich mee. Ook het schoonmaaien van de weidepercelen en de variatie in bemesten tussen maai- en weidepercelen vragen extra aandacht en tijd. Deze werkzaamheden brengen extra werk met zich mee en drukken een behoorlijke stempel op de bedrijfsvoering. “’Wij hebben te maken met een gelimiteerd hoeveelheid arbeid op onze bedrijf’’, zegt Van Erp. ‘’Voor ons is arbeid een belangrijke factor in de afweging om de koeien niet meer te weiden,” gaat hij verder. De weidepremie heeft Maurice dan ook altijd gezien als een vergoeding voor extra arbeid en om aanpassing en te kunnen doen binnen bedrijfsvoering. Uiteindelijk leidt het in de situatie van Van Erp niet tot veel meer saldo onder de streep.
Jongvee blijft buiten
Om een eventuele stap naar weer weiden in de toekomst open te houden blijft van Erp wel het jongvee weiden. Met de huidige ervaring van afgelopen 3 jaar is het voordeel van dieren die als jongvee geweid hebben, wel duidelijk geworden. ‘’Het voordeel zit ‘m vooral in het graasgedrag in combinatie met de opname van vers gras. Deze dieren weiden makkelijker dan koeien die we als jongvee niet geweid hebben,’’ licht hij toe. Dus mocht hij de afweging in de toekomst maken om de koeien wel weer naar buiten te doen dan maakt deze stap het wat eenvoudiger.
Leerpunten uit de praktijk
Het weiden heeft wel tot meerdere nieuwe inzichten geleid. Zoals al eerder genoemd is het belangrijk dat er geen grote verschillen in het koppel zitten qua graasgedrag om scherp op de norm te kunnen voeren. Hiervoor is voldoende weidegang en dus jongvee met weide-ervaring noodzakelijk. Ook het kunnen anticiperen op wisselende gras samenstellingen en weide omstandigheden is van belang om efficiënt te kunnen voeren. Dit betekent dus voer beschikbaar hebben om te kunnen sturen op eiwit en energie. Het is daarnaast belangrijk gras voorhanden te hebben om te kunnen voeren wanneer weidegang niet mogelijk is. Of wanneer er onvoldoende vers gras beschikbaar is, bijvoorbeeld door droogte. Wat het weiden betreft zijn 2019 t/m 2022 ook niet de meest eenvoudige jaren geweest. Omdat in 3 van de 4 jaar er door droogte weinige vers gras beschikbaar was.
Voor- en nadelen afwegen
Met de afbouw en uiteindelijke afschaffing van derogatie is het benutten van mest alleen nog maar belangrijker geworden. Zonder weidegang kan Van Erp dit beter realiseren. En door het jongvee te weiden en een uitloop voor de droge koeien levert deze ondernemer nog wel een bijdrage aan het landschapsplaatje en het imago van de sector. Daarnaast is te zien dat er vanuit de zuivelsector ook steeds meer aandacht komt voor klimaat en de footprint van melk. Hierbij is een efficiënte bedrijfsvoering noodzakelijk om tot een lage footprint te komen. Daar staat tegenover dat de lage methaanfactor van weidegras ook weer kan helpen om methaan te reduceren. Maar dan moet weidegang wel succesvol op het bedrijf. ‘’We willen voedingstechnisch een reductie realiseren zonder kunstmatige toevoegmiddelen,’’ zegt Van Erp. Dit zal op dit bedrijf zonder weidegras nog een grote uitdaging worden. Wat dit voor de langere termijn gaat betekenen is nog niet duidelijk en hangt van het beleid in de toekomst af. ‘’Maar voor nu hebben we de knoop doorgehakt en houden we de koeien in 2023 in ieder geval binnen. Dat geeft in ieder geval een stukje rust hier op het bedrijf en in het gezin,’’ merkt Maurice tot slot op.