Nieuws
Meer en grotere verschillen in gewasopbrengst in 2019
De gemiddelde gras- en maïsopbrengst lag in 2019 op de Koeien & Kansen-bedrijven hoger dan in het extreem droge jaar 2018. De grasopbrengst was gemiddeld 2200 kg ds/ha hoger dan het jaar ervoor. De maisopbrengst was 1500 kg ds/ha hoger dan in 2018. Ondanks deze stijging kwamen de gewasopbrengsten gemiddeld wel lager uit dan in 2017. Dit komt doordat vooral de deelnemers in het oosten van het land in 2019 nog kampten met hitte en droogte.
Hogere grasopbrengst, maar grote verschillen
De gemiddelde grasopbrengst op de Koeien & Kansen-bedrijven was in 2019 ruim 11.400 kg ds/ha. Figuur 1 laat dit zien. Deze grasopbrengst is ruim 2200 kg ds/ha hoger dan in 2018 toen de gemiddelde grasopbrengst op ruim 9.200 kg ds/ha uitkwam. Figuur 1 laat zien dat de meeste bedrijven een hogere grasopbrengst hadden dan in 2018. Alleen op de bedrijven 8 en 11 was de grasopbrengst respectievelijk 750 en 250 kg ds/ha lager dan in 2018. Beide bedrijven zijn vrij extensief. Bedrijf 8 op zandgrond ligt in het oostelijk deel van Nederland wat in 2019 een groot neerslagtekort had. Het biologische bedrijf 11 ligt op zware zeeklei en heeft in 2019 ruim 20 kg N/ha minder uit dierlijke mest toegediend op grasland. Dit bedrijf had in 2019 last van een slechte zode vanwege de droogte in 2018. Ook is er in 2019 muizenschade opgetreden op bedrijf 11.
Extra gewasopbrengsten
Op bedrijf 1 en bedrijf 9 steeg de gewasopbrengst in 2019 met meer dan 6.000 kg ds/ha. Bedrijf 1 realiseerde een zeer hoge gewasopbrengst van bijna 22.000 kg ds/ha (inclusief voorteelt van gras op het maisland). Dit bedrijf ligt in het westelijk deel van Nederland waar nauwelijks neerslagtekort was in 2019, ook heeft dit bedrijf in het voorjaar veel gras gewonnen uit de nateelt van maisland. Bedrijf 9 met minder dan 50% grasland in het bouwplan realiseert in 2019 een hogere grasopbrengst dan in 2019 door het introduceren van gras als nateelt van akkerbouwgewassen. Dit is gebeurt in het kader van de vergroeningseisen.
Last van droogte in oosten van het land
Ondanks een gemiddeld hogere grasopbrengst in 2019 is de gemiddelde grasopbrengst op de Koeien & Kansen-bedrijven nog wel 500 kg ds/ha lager dan in 2017. Een aantal bedrijven had in 2019 ook nog behoorlijk veel last van de droogte. Bijvoorbeeld de bedrijven in het oosten (8, 10 en De Marke) hadden zeker zo veel last van de droogte als in 2018, met een lage gewasopbrengst tot gevolg. Bedrijf 16 had in 2019 onverwachts toch best een goede grasopbrengst. Dat eigenlijk volledig toe te schrijven aan de eerste twee sneden. Daarna had het bedrijf onder andere veel last van muizen.
Vijftien procent meer eiwit van grasland
De hogere grasopbrengst van 2019 beïnvloedt ook het percentage eiwit dat daadwerkelijk op eigen land wordt geteeld. Gemiddeld over drie jaar halen de Koeien & Kansen-bedrijven 56% eiwit van eigen land. In 2019 was dit percentage gestegen naar 59%. Figuur 2 laat zien dat de gemiddelde stikstofopbrengst van grasland (die gerelateerd is aan de eiwitproductie) in 2019 op de Koeien & Kansen-bedrijven uitkomt op 310 kg N/ha. In 2018 was dit bijna 270 kg N/ha. Een stijging van 15%. Veel bedrijven haalden in 2019 meer stikstof van het grasland af. Alleen de bedrijven 8, 10, 11, 12 en De Marke realiseerden een lagere eiwitopbrengst van grasland in 2019 ten opzichte van 2018. Deze bedrijven liggen vooral in het oostelijk deel van het land dat in 2019 te maken had met een neerslagtekort (zie Figuur 3).
Hogere maïsopbrengsten
Na de lage maisopbrengsten in 2018, komt de gemiddelde maïsopbrengst op de Koeien & Kansen-bedrijven in 2019 uit op ruim 15.900 kilogram droge stof per hectare. Figuur 4 laat dit zien. Dit is ongeveer 1000 kg ds/ha meer dan in 2018. In 2019 teelden de bedrijven 2 en 7 geen maïs meer, terwijl ze dat in 2018 nog wel deden. De bedrijven die in 2019 maïs teelden hadden gemiddeld een 1500 kg ds/ha hogere opbrengst dan in 2018.
Bedrijf 16 realiseerde in 2019 ruim 9000 kg ds/ha hogere maïsopbrengst dan in 2018. In 2018 had de maïsoogst op dit bedrijf veel last gehad van de droogte. In 2019 werd weer ongeveer net zoveel maïs op dit bedrijf geoogst als in 2017.
De maisoogst van het oostelijk gelegen bedrijf 10 had in 2018 beperkt last van de droogte, maar in 2019 kon dit bedrijf, vanwege het grote neerslagtekort (zie Figuur 3), bijna 2300 kg ds/ha minder maïs oogsten dan in 2018. Ook de bedrijven 8 en 11 haalden in 2019 wat minder maïs van het land. De overige bedrijven realiseerden wel een hogere maïsopbrengst ten opzichte van het zeer droge jaar 2018.
Ondanks de gemiddeld hogere maïsopbrengsten in 2019 ten opzichte van het jaar ervoor, hebben de Koeien & Kansen-bedrijven de gemiddelde maïsopbrengst van 2017 lang niet gehaald. Toen werd er met 18 ton ds/ha ruim 2000 kg ds/ha meer maïs van een hectare gehaald dan in 2019.