Nieuws

Ammoniakemissie beperken binnen BES-pilot

Gepubliceerd op
18 november 2020

Koeien & Kansen deelnemer Adrian Houbraken doet al vanaf de start mee met de BES-pilot. Deelname aan deze pilot zorgt ervoor dat je eventueel meer mag bemesten dan de vastgestelde normen. Daar staan wel extra plichten tegenover. Eén van de voorwaarden is dat de ammoniakemissie op het bedrijf niet toeneemt. Door het verdunnen van mest met water probeert Houbraken aan deze eis te voldoen.

Er zijn verschillende manieren om de ammoniakemissie op een bedrijf aan te pakken. Adrian Houbraken heeft er voor gekozen de drijfmest te verdunnen met water, in de verhouding 2 delen mest en 1 deel water. Voor de eerste snede heeft hij de mest zonder water uitgereden. In het vroege voorjaar zit er volgens hem nog voldoende vocht in de bodem en is de temperatuur nog relatief laag. Deze combinatie van vocht en temperatuur zorgen voor aanmerkelijk minder emissie dan onder droge en/of warme omstandigheden. Vanaf de tweede snede voegt hij water aan de mest toe. Houbraken gebruikt hiervoor grondwater van de beregeningsinstallatie.

Mest verdunnen op het bedrijf Houbraken

a9f8f490-a3ac-4ad7-b11d-b3564318d1cd_IMG-20200518-WA0004 (002)_b4e5923a_530x357.jpg

Het bedrijf van Adrian is door de jaren heen geleidelijk gegroeid, en de stalcapaciteit is daarmee ook gegroeid. Dit heeft tot gevolg dat er onder de ligboxenstal 3 gescheiden putten zitten. Van elke put zijn de maten en dus ook de inhoud bekend. Voordat Adrian mest gaat uitrijden meet hij de aanwezige mest in de put. Vervolgens mixt hij in de kelder de mest. Tijdens het mixen koppelt hij enkele buizen aan de hydrant van de beregeningsinstallatie, die vlak bij de stal zit. Als de mest in de put gemixt is, zet hij de (elektrische) pomp van de beregening aan, waardoor water aan mest in de put wordt toegevoegd. Hij verhoogt het peil in de put met 1/3 water. Als de put is aangevuld met water, start hij wederom de mestmixer. Deze mixt de mest en het water tot een homogene massa.

Dan komt de loonwerker in beeld. Hij rijdt de mest uit. Normaal kost dit op de huiskavel bijna € 2,- / m3 mest. Nu moet de loonwerker meer mest uitrijden, maar omdat het makkelijker gaat zal het uitrijden ongeveer € 1,50 per m3 kosten (weer meer kuubs door het extra water). Voor de percelen op afstand liggen de kosten hoger, zo ongeveer het dubbele.

Ervaringen met het toevoegen van water aan mest

Bij het uitrijden ruikt Adrian minder van de mest. Hoeveel dit werkelijk scheelt op de NH3 emissie weet hij ook niet. ‘’Mijn neus is niet geijkt om NH3 te meten’’, zegt hij gekscherend.

Hij heeft wel het gevoel dat het werkt en gaat er van uit dat de extra kosten terugverdiend worden met minder aankoop van kunstmest en/of een hogere gewasopbrengst. Zeker op de huiskavel is dit het geval. Percelen op afstand zijn volgens hem moeilijker te beoordelen op het economisch effect, omdat de kosten voor loonwerk hier hoger liggen.

Voordelen op een rij

Houbraken is enthousiast over het uitrijden van verdunde mest op droge zandgrond met het toepassen van grondwater. Hij heeft het gevoel dat het een positief effect heeft op de uitstoot van ammoniak. Ook ziet hij een stijging van de gewasopbrengsten en een daling van het kunstmestgebruik op zijn bedrijf. Het lijkt kostenneutraal. Extra uitrijden kost ongeveer € 25 - € 30,- / ha / keer. Hiervoor kun je ook 100 kg KAS kopen en strooien. 

Discussiepunten

  • Op NH3 emissie bespaar je 20 – 40 %. Is dat voldoende vanuit economisch oogpunt? Wat is het effect op RE gehalte in het gras?
  • Wat is het effect t.en opzichte van investeringen in bijvoorbeeld emissiearme stallen of andere maatregelen?
  • Hoe is de controleerbaarheid als dit als maatregel kan gelden voor minder ammoniakemissie?
  • Wat is het beste tijdstip om mest uit te rijden? De voorkeur gaat uit bij regenachtig weer. De afgelopen jaren waren droog, vandaar dat Houbraken gebruikt heeft gemaakt van de regeninstallatie met elektrische pomp om grondwater toe te voegen aan de met in de put en vervolgens toe te dienden.
  • Welke methode is hiervoor optimaal: eerst beregenen en dan verdunde mest uitrijden of andersom? Angst voor uitspoeling speelt op de grond geen rol.